tuananh212
22-05-2017, 09:18 AM
sử dụng keo nhựa thông để gia keo trực tiếp cho giấy là một trong những lý lẽ truyền thống dài đời nhất. Kể từ lúc được Moris Iling phát minh ra từ năm 1807 đến nay, keo nhựa thông vẫn chưa mất đi tính ưu việt của nó. Các nhà tạo ra giấy tiếp chuyện làm phong phú thêm không chỉ bằng các loại keo nhựa thông mới mà còn bằng những cách tiếp cận mới đối với công nghệ gia keo để không ngừng nâng cao chất lượng item chung cuộc và hạ giá thành. Trong gia keo nội bộ được phân thành hai loại: gia keo trong môi trường axit (nhựa thường nhật, pH 4-5) và gia keo trong môi trường trung tính hoặc bazơ (keo nhựa thông biến tính và AKD, ASA… môi trường khi gia keo pH ≥5). hiện nay khuynh hướng gia keo nội bộ trên thế giới là chuyển từ công nghệ gia keo trong môi trường axit sang môi trường trung tính. Gia keo trong môi trường trung tính không có nghĩa là từ dùng keo nhựa thông, mà còn làm tăng tính cạnh tranh trong việc hoàn thiện thêm những công nghệ đời để nâng cao hiệu quả gia keo bằng keo nhựa thông. Đây chính là nguyên nhân ra đời các loại keo nhựa thông biến tính như keo nhựa thông phân tán, keo nhựa thông ion dương…với môi trường gia keo có khoảng pH lớn hơn và cách tiến hành khác đi rất nhiều cả về cách thức , phản ứng và thuộc tính lúc gia keo tinh dầu thông (http://nhuathongquangninh.com/tinh-dau-thong.html)
1. Thành phần, cấu tạo hóa học nhựa thông
Nhựa thông là hỗn tạp phức tạp các chất, phát hành trong quá trình tổng hợp nhựa trong thiên nhiên của gỗ mềm. Hàm lượng nhựa biến đổi 0.5÷3.0 % lượng gỗ khô tuyệt đối. Thành phần cấu tạo phức tạp biến đổi theo cỗi nguồn và quá trình chế biến trong phát triển .
Thành phần, cấu tạo hóa học của nhựa thông:
Thành phần hóa học của nhựa thông bao gồm: 87÷90% là hỗn tạp của axit Diterpene hay còn gọi là axit nhựa, 10% là các chất trung tính và 3÷5% là các axit béo. Công thức phân tử của nhựa thông có dạng C19H29COOH.
Về công thức cấu tạo: Axit Diterpene là các đồng phân của axit abietic (có 7 đồng phân) và d-Pimaric (có 3 đồng phân). Các đồng phân này được tạo nên do sự phân bố cặp liên kết đôi trong cấu trúc vòng tạo nên, Các đồng phân của hai axit được đưa ra ở hình 1.1
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong.pnghttp://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong26.png
Có sự khác lạ giữa hai cấu trúc axit, đồng phân dạng Abietic kém bền hơn đồng phân dạng d-Pimaric. Để tăng độ bền của axit nhựa (resin axit) có thể bằng cách dehydro hóa nhựa có chất xúc tác.
Phần kị nước (3 vòng liên kết) của phân tử và nhóm cacboxyl có vai trò quan yếu trong gia keo nhựa thông. Phần kị nước định hướng đúng sẽ có công hiệu chống thấm nước. Phần háo nước là nhóm cacboxyl là một axit rất yếu chuyển thành xà phòng tan trong nước khi tham dự phản ứng với xút (NaOH), trong khi muối với kiềm thổ và kim khí nặng không tan trong nước. kim khí đa hóa trị như là Al3+ hoặc Ca2+ thường không thuận tiện tạo thành như muối nhựa đơn hóa trị (mono-risinates) do khối lượng phân tử lớn và sự ngăn cản vị trí của nhóm cacboxyl. bởi thế hóa trị kim khí tự do có thể tạo thành mỏ điểm kết liên xenluloza với anion khác trong quá trình gia keo. dầu thông (http://nhuathongquangninh.com/tinh-dau-thong.html)
2. chế độ hóa học biến tính nhựa thông
Nhằm tăng hiệu quả gia keo nhựa thông cho giấy, người ta dùng một số nguyên lý hóa học xử lý nhựa thông trước lúc đem đi xà phòng hóa như nhựa thông xà phòng hóa hoặc phân tán. Keo nhựa thông thu được gọi là keo nhựa thông biến tính.
Mục đích của quá trình biến tính nhựa thông là làm giảm thiên hướng kết tinh và nâng cao mức độ hoạt tính của các sản phẩm keo điều chế từ nhựa thông. Các nguyên tắc biến tính nhìn chung đều phụ thuộc đặc điểm cấu tạo hóa học của một số axit nhựa có trong nhựa thông chứa liên kết đôi liên hợp. Từ cấu tạo các đồng phân của nhựathông chỉ ra ở hình 1.1 ta nhận thấy chỉ có một số đồng phân abietic là có liên kết đôi liên hiệp, bởi thế biến tínhnhựa thông chỉ diễn ra với một số đồng phân của abietic.
Biến tính nhựa thông dựa trên cơ sở phản ứng oxyl hóa với tác nhân như là I(iốt) hoặc phản ứng cộng vòng Diels-Alder với tác nhân như anhydrit maleic hay axit furmalic. Một số phản ứng hóa học chính của quá trình biến tínhnhựa thông được đưa ra ở hình 1.2
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong2.pngHình 1.2: Phản ứng biến tính đồng phân Levopimaric
Quá trình biến tính nhựa thông được tiến hành trong điều kiện phản ứng hợp được chỉ ra dưới đây:
Tác nhân oxy hóa I (thường được dùng là I2, LiI và FeI2) với mức dùng từ 1% ÷ 1.2%, thời gian phản ứng diễn trong khoảng 3 giờ ở nhiệt độ được duy trì từ 220 ÷ 225 0C.
Sau lúc thời kì biến tính nhựa thông kết thúc, quá trình xút hóa được thực hành bằng cách phối trộn nhựa thông biến tính nóng chảy vào trong dung dịch xút. Quá trình xút hóa diễn ra trong khoảng thời gian 1,5 giờ. kết thúc quá trình xút hóa keo nhựa thông được làm nguội thành dạng nhựa dẻo hàm lượng chất khô 75%.
Tác nhân maleic hay axit furmalic được mô tả ở keo nhựa thông cường tính dưới đây.
2.1.Keo nhựa thông biến tính (Cường tính)
Nhằm tăng hiệu quả quá trình gia keo nhựa thông, phần nhiều nhựa thông cho phản ứng với anhydrit furmalic hoặc axit furmalic sản phẩm tạo thành là axit tricarboxylic. Phản ứng lập thể phần mềm cho rất nhiều hợp chất dien (phản ứng cộng vòng Diels-Alder) và chỉ có thể áp dụng cho đồng phân dạng axit abietic có cặp nối đôi liên hiệp, cống phẩm được gọi là keo nhựa thông cường tính. Hai nhóm carboxyl thêm vào có tính axit mạnh hơn so với nhóm carboxyl ban sơ. Điều này có tức thị đặc tính âm điện mạnh hơn (phân cực tốt hơn) làm cho kĩ năng phân tán keo tốt hơn, kích thước hạt keo nhỏ hơn, nên hiệu quả quá trình gia keo được cải thiện. Mặt khác, khi tính ainon của dịch keo nhựa thông biến tính tăng lên thì hiệu quả phản ứng của keo với phèn nhôm nhằm phát hành resinat nhôm cũng tăng lên dẫn tới hiệu quả gia keo nhựa thông tốt hơn. Tuy nhiên, cách thức của gia keo nhựa thông vẫn không bị tác động do sự tăng cường. Phản ứng đồng phân axit abietic và axit furmalic được chỉ ra ở phản ứng :
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong23.png
[i]2.2 Keo nhựa thông xà phòng hóa
Keo nhựa thông xà phòng hóa vẫn đóng vai trò quan trọng trong gia keo nhựa thông cho cống phẩm giấy mặc dầu nó ra đời từ rất dài . Nhưng bên cạnh đó kỹ thuật nấu keo nhựa thông xà phòng hóa dễ chơi là yếu tố làm cho vẫn được quan tâm và sử dụng phổ biến ở những nơi điều kiện kỹ thuật chưa cho phép chuyển sang keo nhựa thông biến tính. Keo nhựa thông xà phòng hóa phát triển dựa trên cơ sở phản ứng trung hòa các axit nhựa bằng xút hoặc muối natri cacbonat. Phản ứng được chỉ ra trong phản ứng [I.1],[I.2]:
C19H29COOH + NaOH = C19H29COONa + H2O [I.1]
C19H29COOH + Na2CO3 = 2C19H29COONa + H2O + CO2↑ [I.2]
1. Thành phần, cấu tạo hóa học nhựa thông
Nhựa thông là hỗn tạp phức tạp các chất, phát hành trong quá trình tổng hợp nhựa trong thiên nhiên của gỗ mềm. Hàm lượng nhựa biến đổi 0.5÷3.0 % lượng gỗ khô tuyệt đối. Thành phần cấu tạo phức tạp biến đổi theo cỗi nguồn và quá trình chế biến trong phát triển .
Thành phần, cấu tạo hóa học của nhựa thông:
Thành phần hóa học của nhựa thông bao gồm: 87÷90% là hỗn tạp của axit Diterpene hay còn gọi là axit nhựa, 10% là các chất trung tính và 3÷5% là các axit béo. Công thức phân tử của nhựa thông có dạng C19H29COOH.
Về công thức cấu tạo: Axit Diterpene là các đồng phân của axit abietic (có 7 đồng phân) và d-Pimaric (có 3 đồng phân). Các đồng phân này được tạo nên do sự phân bố cặp liên kết đôi trong cấu trúc vòng tạo nên, Các đồng phân của hai axit được đưa ra ở hình 1.1
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong.pnghttp://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong26.png
Có sự khác lạ giữa hai cấu trúc axit, đồng phân dạng Abietic kém bền hơn đồng phân dạng d-Pimaric. Để tăng độ bền của axit nhựa (resin axit) có thể bằng cách dehydro hóa nhựa có chất xúc tác.
Phần kị nước (3 vòng liên kết) của phân tử và nhóm cacboxyl có vai trò quan yếu trong gia keo nhựa thông. Phần kị nước định hướng đúng sẽ có công hiệu chống thấm nước. Phần háo nước là nhóm cacboxyl là một axit rất yếu chuyển thành xà phòng tan trong nước khi tham dự phản ứng với xút (NaOH), trong khi muối với kiềm thổ và kim khí nặng không tan trong nước. kim khí đa hóa trị như là Al3+ hoặc Ca2+ thường không thuận tiện tạo thành như muối nhựa đơn hóa trị (mono-risinates) do khối lượng phân tử lớn và sự ngăn cản vị trí của nhóm cacboxyl. bởi thế hóa trị kim khí tự do có thể tạo thành mỏ điểm kết liên xenluloza với anion khác trong quá trình gia keo. dầu thông (http://nhuathongquangninh.com/tinh-dau-thong.html)
2. chế độ hóa học biến tính nhựa thông
Nhằm tăng hiệu quả gia keo nhựa thông cho giấy, người ta dùng một số nguyên lý hóa học xử lý nhựa thông trước lúc đem đi xà phòng hóa như nhựa thông xà phòng hóa hoặc phân tán. Keo nhựa thông thu được gọi là keo nhựa thông biến tính.
Mục đích của quá trình biến tính nhựa thông là làm giảm thiên hướng kết tinh và nâng cao mức độ hoạt tính của các sản phẩm keo điều chế từ nhựa thông. Các nguyên tắc biến tính nhìn chung đều phụ thuộc đặc điểm cấu tạo hóa học của một số axit nhựa có trong nhựa thông chứa liên kết đôi liên hợp. Từ cấu tạo các đồng phân của nhựathông chỉ ra ở hình 1.1 ta nhận thấy chỉ có một số đồng phân abietic là có liên kết đôi liên hiệp, bởi thế biến tínhnhựa thông chỉ diễn ra với một số đồng phân của abietic.
Biến tính nhựa thông dựa trên cơ sở phản ứng oxyl hóa với tác nhân như là I(iốt) hoặc phản ứng cộng vòng Diels-Alder với tác nhân như anhydrit maleic hay axit furmalic. Một số phản ứng hóa học chính của quá trình biến tínhnhựa thông được đưa ra ở hình 1.2
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong2.pngHình 1.2: Phản ứng biến tính đồng phân Levopimaric
Quá trình biến tính nhựa thông được tiến hành trong điều kiện phản ứng hợp được chỉ ra dưới đây:
Tác nhân oxy hóa I (thường được dùng là I2, LiI và FeI2) với mức dùng từ 1% ÷ 1.2%, thời gian phản ứng diễn trong khoảng 3 giờ ở nhiệt độ được duy trì từ 220 ÷ 225 0C.
Sau lúc thời kì biến tính nhựa thông kết thúc, quá trình xút hóa được thực hành bằng cách phối trộn nhựa thông biến tính nóng chảy vào trong dung dịch xút. Quá trình xút hóa diễn ra trong khoảng thời gian 1,5 giờ. kết thúc quá trình xút hóa keo nhựa thông được làm nguội thành dạng nhựa dẻo hàm lượng chất khô 75%.
Tác nhân maleic hay axit furmalic được mô tả ở keo nhựa thông cường tính dưới đây.
2.1.Keo nhựa thông biến tính (Cường tính)
Nhằm tăng hiệu quả quá trình gia keo nhựa thông, phần nhiều nhựa thông cho phản ứng với anhydrit furmalic hoặc axit furmalic sản phẩm tạo thành là axit tricarboxylic. Phản ứng lập thể phần mềm cho rất nhiều hợp chất dien (phản ứng cộng vòng Diels-Alder) và chỉ có thể áp dụng cho đồng phân dạng axit abietic có cặp nối đôi liên hiệp, cống phẩm được gọi là keo nhựa thông cường tính. Hai nhóm carboxyl thêm vào có tính axit mạnh hơn so với nhóm carboxyl ban sơ. Điều này có tức thị đặc tính âm điện mạnh hơn (phân cực tốt hơn) làm cho kĩ năng phân tán keo tốt hơn, kích thước hạt keo nhỏ hơn, nên hiệu quả quá trình gia keo được cải thiện. Mặt khác, khi tính ainon của dịch keo nhựa thông biến tính tăng lên thì hiệu quả phản ứng của keo với phèn nhôm nhằm phát hành resinat nhôm cũng tăng lên dẫn tới hiệu quả gia keo nhựa thông tốt hơn. Tuy nhiên, cách thức của gia keo nhựa thông vẫn không bị tác động do sự tăng cường. Phản ứng đồng phân axit abietic và axit furmalic được chỉ ra ở phản ứng :
http://nhuathongquangninh.com/wp-content/uploads/2016/10/hoa-hoc-nhua-thong23.png
[i]2.2 Keo nhựa thông xà phòng hóa
Keo nhựa thông xà phòng hóa vẫn đóng vai trò quan trọng trong gia keo nhựa thông cho cống phẩm giấy mặc dầu nó ra đời từ rất dài . Nhưng bên cạnh đó kỹ thuật nấu keo nhựa thông xà phòng hóa dễ chơi là yếu tố làm cho vẫn được quan tâm và sử dụng phổ biến ở những nơi điều kiện kỹ thuật chưa cho phép chuyển sang keo nhựa thông biến tính. Keo nhựa thông xà phòng hóa phát triển dựa trên cơ sở phản ứng trung hòa các axit nhựa bằng xút hoặc muối natri cacbonat. Phản ứng được chỉ ra trong phản ứng [I.1],[I.2]:
C19H29COOH + NaOH = C19H29COONa + H2O [I.1]
C19H29COOH + Na2CO3 = 2C19H29COONa + H2O + CO2↑ [I.2]